الطراز لأسرار البلاغة وعلوم حقائق الإعجاز (کتاب)کتاب الطراز لاسرار البلاغة وعلوم حقائق الاعجاز اثر یحیی بن حمزة بن علی بن ابراهیم العلوی الیمنی (- ۷۰۵ ق) در موضوع بلاغت و به زبان عربی می باشد. ۱ - معرفی کتاب«الطراز» کتابی است سه جلدی که دربردارنده یک دوره علوم قرآنی با شواهد قرآنی است که عمده جلد سوم آن مورد استفاده قرار گرفته است. این جلد شامل اصطلاحات بدیعی نیز هست و البته در لابلای آن موضوعاتی بیانی همچون بحث پیرامون تشبیه ، مفردات الفاظ ، چگونگی ترکیب این مفردات، و معانی این مفردات آمده است. نیز بحث مستوفایی پیرامون بیان وجه اعجاز قرآن در آن آمده که آن را در سه مبحث ارائه کرده است. موضوعات مربوط به علم معانی همچون بحث پیرامون مسند نیز در این کتاب دیده می‌شود. مؤلف در این کتاب از روش سکاکی که مشتمل بر مبالغه در تقسیم و تقعید و تعقید و نیز ایجاز و اختصار شدید است تا حدودی فاصله گرفته و از روش ابن ایثر در تحلیل ادبی بهره جسته است. هر چند به دلیل آنکه مؤلف مفتاح العلوم سکاکی را فرا گرفته و تحت تاثیر آن قرار دارد در بسیاری موارد قادر نیست خود را از قید تبعیت سکاکی رها سازد. کتاب مشتمل بر سه فن، هر فن دارای مقدماتی و در هر مقدمه مطالبی و... می‌باشد. ۲ - ویژگی کتابویژگی این کتاب در تحلیل‌های ادبی و توجه ویژه وی به قرآن کریم نهفته است. ویژگی دیگر آن تلاش در فاصله گرفتن از روش سکاکی است که در مناقشات و ردیه‌های فراوانی که نسبت به سکاکی دارد نمایان می‌شود. شواهد و نصوص فراوانی که مؤلف در کتاب فراهم آورده است از دیگر ویژگی‌های آن به شمار می‌رود. [۲]
دانشنامه قرآن کریم، بهاء الدین خرمشاهی، ص۱۴۰۷.
۳ - نسخه شناسیکتاب «الطراز» در سه جلد به زبان عربی چاپ شده است که حدود ۱۴۰۰ صفحه را در خود دارد و ناشر آن موسسه النصر تهران می‌باشد. این کتاب توسط این ناشر در قطع وزیری چاپ شده است. نسخه موجود در برنامه توسط المکتبة العصریة، بیروت در سه جلد (۱ مجلد) با تحقیقات دکتر عبد الحمید هنداوی برای اولین بار در سال ۱۴۲۳ ه در قطع وزیری به طبع رسیده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار كتابخانه تراث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |